Terugblik op de bijeenkomst "Eetstoornissen" door stichting Kiem

Studiedag Eetstoornissen: Herkennen begint met écht durven kijken en luisteren

Op 21 november volgden achttien professionals een inspirerende studiedag over eetstoornissen, verzorgd door Monique Crooij en Helen van der Voorn. Beide sprekers spraken openhartig over hun eigen ervaringen met anorexia en boulimia. Hun indrukwekkende verhalen lieten zien hoe onzichtbaar, complex en verstild een eetstoornis kan zijn – zelfs voor de mensen die het dichtst bij je staan.

In opdracht van Stichting Kiem verzorgen Monique en Helen trainingen voor onder andere scholen, politie, huisartsen en zorgprofessionals. Hun missie is helder: meer bekendheid creëren over eetstoornissen, zodat deze eerder herkend en beter begrepen worden. En dat is hard nodig. De cijfers laten zien hoe vaak eetstoornissen voorkomen:

Anorexia nervosa: 5.600 bekende gevallen
Boulimia nervosa: 22.000
Binge Eating Disorder (BED): 180.000
ARFID: 280.000

Een eetstoornis is een psychische aandoening waarin gedachten over eten en gewicht het leven volledig kunnen bepalen. Hoe eerder iemand de juiste hulp ontvangt, hoe groter de kans op herstel. Toch blijft het vaak moeilijk om het gesprek aan te gaan: veel mensen ontkennen in eerste instantie hun problemen.

Wat Monique en Helen ons meegaven:
👉 Een eetstoornis ís geen keuze
👉 Angst, schaamte en overlevingsmechanismen spelen een grote rol
👉 De omgeving ziet signalen, maar weet vaak niet hoe te handelen
👉 Stilte en taboe maken herstel zwaarder

Tijdens de studiedag verdiepten we ons in een brede reeks thema’s, waaronder:

Herkennen van signalen

Signalen in eetgedrag, zoals eetregels, vermijden van maaltijden, obsessie met gezond eten of sterk wisselende hoeveelheden.
Signalen van bewegingsdrang, zoals dwangmatig sporten, onrust wanneer beweging niet mogelijk is, of compenseren na een maaltijd.
Lichamelijke signalen, waaronder vermoeidheid, concentratieproblemen of terugkerende lichamelijke klachten.

Risicofactoren & triggers

We leerden welke factoren de kans op het ontwikkelen van een eetstoornis vergroten, zoals:

perfectionisme en hoge lat voor zichzelf
moeite met emotieregulatie
(jeugd)trauma
pesten of opmerkingen over het lichaam of gewicht
stressvolle levensgebeurtenissen
grote gevoeligheid voor structuur, controle of bevestiging

Daarnaast bespraken we welke triggers de klachten kunnen verergeren, zoals veranderingen in het gezin, prestatiedruk, sociale media en situaties waarin eten centraal staat.

Wie is extra vatbaar?

Sommige persoonlijkheidskenmerken bleken vaker samen te hangen met het ontstaan van eetstoornissen, zoals:

sterke behoefte aan controle
plichtsgevoel, zorgzaamheid en verantwoordelijkheidszin
gevoeligheid, perfectionisme en faalangst
mensen die moeilijk eigen grenzen voelen of aangeven

Comorbiditeit

Ook stonden we stil bij veelvoorkomende bijkomende problematiek. Denk aan:

angst- en stemmingsstoornissen
dwangklachten (OCD-trekken)
trauma- en hechtingsproblematiek
autisme- en AD(H)D-kenmerken

Het herkennen van deze comorbiditeit is essentieel, omdat het herstel vaak afhankelijk is van een integrale aanpak.

Daarnaast leerden we:

Hoe je wél en niet in gesprek gaat met iemand met een eetstoornis

Het belang van gezinsdynamiek in de behandeling
Hoe je veilig, begrensd en empathisch contact maakt
Wanneer je zelf kunt begeleiden en wanneer doorverwijzing nodig is
Hoe je aansluit bij de motivatie- en veranderfase van de cliënt
Zo kan de fase van ontkenning gemiddeld 4–5 maanden duren. In deze periode is luisteren, erkenning geven en hoop bieden essentieel.

Tot slot ontvingen alle deelnemers een praktisch overzicht met do’s & don’ts in de communicatie met kinderen, jongeren en ouders – een waardevol hulpmiddel voor het dagelijks werk.

Na afloop bleek dat veel professionals behoefte hebben aan verdere verdieping. Wanneer voldoende interesse is, bekijken we graag of we een verdiepingsdag kunnen organiseren over dit belangrijke thema.

Mariska van der Meijs

Coördinator Vakgroep Kinder- en Jeugdtherapie