Werken met overdracht en tegenoverdracht in de klinische praktijk

Donderdag 5 maart 2026 van 13:30 tot 18:00 (incl. maaltijd)

door Quin van Dam

Hoe herken je wat er in de relatie tussen cliënt en therapeut gebeurt - en hoe benut je dit in je werk?

In de therapeutische relatie met onze cliënten schieten we voor ons idee soms tekort, raken we geërgerd, voelen we ons leeg en machteloos of kijken we juist uit naar die ene cliënt. Wat vertellen die gevoelens ons? Worden we geraakt in onze onopgeloste problemen of zeggen die gevoelens iets over de innerlijke beleving van onze cliënten?

Freud introduceerde begin vorige eeuw het begrip tegenoverdracht. Hij zag het verschijnsel vooral als een verstoring van de analytische neutraliteit waarvoor de behandelaar zelf therapie nodig had. In de decennia daarna kreeg de tegenoverdracht echter een geheel andere betekenis en werd het gezien als een gevoelig en waardevol instrument waarmee de therapeut de innerlijke wereld van de patiënt kan begrijpen.

Volgens de hedendaagse visie projecteren cliënten gevoelens en verwachtingen op hun therapeuten (de overdracht) en ervaren de therapeuten deze belevingen via hun tegenoverdracht.

Overdracht en tegenoverdracht vormen een lens waardoor de therapeutische relatie kan worden begrepen en verdiept. Om deze lens optimaal te benutten moeten therapeuten leren luisteren naar eigen gevoelens en deze onderscheiden van hun persoonlijke reacties.

Workshop
In deze interactieve workshop duiken we in het hart van de therapeutische relatie: overdracht en tegenoverdracht. We verkennen de psychoanalytische wortels van het begrip en volgen de ontwikkeling naar de hedendaagse toepassingen.

Wat kun je verwachten?
- Theoretische verdieping: een overzicht van de psychoanalytische achtergrond en de ontwikkeling van de begrippen overdracht en tegenoverdracht.
- Kennis van de signalen die wijzen op tegenoverdracht.
- Praktische toepassing: korte vignetten van de deelnemers worden gebruikt als oefenmateriaal, zodat de theorie direct verbonden wordt met de praktijk.
- Zelfreflectie: inzicht in je eigen reacties en hoe deze het contact met cliënten beïnvloeden.
- Interactie en uitwisseling: leren van elkaar in een veilige, collegiale setting.

Resultaat
Na afloop heb je niet alleen een helder begrip van overdracht en tegenoverdracht, maar ook concrete handvatten om deze dynamiek bewust en constructief in te zetten in je werk.

Praktisch
Neem een korte casus mee uit je eigen praktijk waarin overdracht of tegenoverdracht een rol speelt.

Leider van de workshop
Quin van Dam, klinisch psycholoog - psychotherapeut, supervisor Affectfobietherapie (AFT), NVP en NVPP, is werkzaam in eigen psychotherapiepraktijk te Reeuwijk. Hij specialiseerde zich in de psychoanalyse (bankanalyse) en in de affectfobietherapie (AFT). Over AFT scheef hij het boek Affectfobietherapie in de praktijk. Daarnaast publiceerde hij artikelen over AFT, doodsangst en zingeving, afweer en weerstand. www.quinvandampsychotherapie.nl

We zien uit naar een mooie bijeenkomst en hopen velen van jullie te ontmoeten!

Hartelijke groet,

Annemieke Brouwer, Guusta Zuurbier, Sanne de Bree en Susan Moll

PRAKTISCHE INFORMATIE VAKGROEPENDAG PSYCHOLOGEN

Datum:
Donderdag 3 maart 2026
Tijdstip:
Inloop: 13.30 uur - Start bijeenkomst: 14.00 tot 18.00 uur met aansluitend diner
Adres:
Congrescentrum De Schakel
 Oranjelaan 10
3862 CX Nijkerk
Certificaat:
Voor je aanwezigheid bij deze bijeenkomst ontvang je een certificaat met 4 SBU-scholingsuren (geaccrediteerd) of 4 PSBK-uren.
Kosten:
Leden van het NVPA: € 95,- (incl. BTW)
Niet-leden van het NVPA: € 120,- (incl. BTW)

Aanmelden:
Onderaan deze pagina kun je je opgeven door op Deelnemen te klikken, zorg dat je ingelogd bent om de ledenprijs te betalen.
Klik op IDeal en vervolgens op Betalen en aanmelden.
Je aanmelding is voltooid als je de betaling hebt gedaan.
Je ontvangt een bevestiging in je mailbox.

Mocht je speciale wensen hebben ten aanzien van de maaltijd, dan kun je dit noteren bij Opmerking. De maaltijd is grotendeels vegetarisch.

Annuleren: KOSTELOOS ANNULEREN tot en met 5 februari 2026
Indien je toch niet kunt komen, kun je per e-mail annuleren bij het secretariaat (info@nvpa.org) tot en met 5 februari 2026

Bij annulering na deze datum wordt het volledige deelnamebedrag in rekening gebracht.